De Amerikaanse tabakbedrijven hopen door middel van grote marketinginspanningen meer omzet in buitenlandse markten te genereren. Want de groeiende anti-rookbeweging in de VS heeft in vele Amerikaanse steden het roken aan banden gelegd. En de sigarettenverkoop daalt de jongste jaren met 2 procent per jaar.

Maar het ontwikkelen van buitenlandse markten, waar groei nog voor mogelijk wordt gehouden, is niet genoeg. De bedrijven verhogen ook hun inspanningen tegen de publiciteit die de anti-rookbeweging krijgt. Met beperkt sukses trachten ze een gelijkaardige beweging pro roken van de grond te krijgen. Of minstens willen ze dat rokers nog rechten behouden.

De beslissing van de stad New York om roken streng aan te pakken wordt hierbij als erg belangrijk genoemd. De stad verbiedt roken in openbare gebouwen, in warenhuizen en in taxi's en verdeelt kantoren en restaurants in ruimten waar gerookt en waar niet gerookt mag worden.

Individuen kunnen een boete krijgen van 50 dollar per overtreding. Maar bedrijven die het niet zo nauw nemen, kunnen beboet worden met 100 dollar voor de eerste overtreding, 200 voor de tweede en 500 voor de derde en elke daaropvolgende. Het naleven van de verordening is een zaak van het publiek, zo vindt de regelgever, omdat New York City niet genoeg ambtenaren heeft om er toezicht op te houden. Men wordt verzocht medeburgers die opsteken waar het niet meer mag, te vragen de sigaret doven. Weigeren zij, dan kan men aangifte doen.

Daarenboven heeft de federale wetgever het roken op vliegtuigen verboden voor vluchten van minder dan twee uur. Het verbod gaat op 23 april in en slaat in feite op meer dan driekwart van de binnenlandse vluchten.

Sigarettenfabrikanten staan al sinds de jaren '60 in het defensief. Nu blijkt dat het Amerikaanse kongres ook overweegt om alle reklame voor sigaretten te verbieden. In 1971 werd reklame voor sigaretten op TV al verboden. Zeven jaar eerder was de verplichte boodschap Smoking is hazardous to your health op het pakje ingevoerd.

Tabakanalisten zeggen dat het moeilijk zal zijn om alle reklame voor sigaretten te verbieden. Zolang sigarettenverkoop door de wet is toegestaan, moet er ook reklame voor kunnen gemaakt worden, zo redeneren een aantal kenners.

Een topman van de Amerikaanse kankervereniging is daar niet zo zeker van. Hij verwacht dat de beslissing van de stad New York een enorme impakt zal hebben. Niet alleen voor andere steden, maar ook voor het roken in het algemeen. "Wanneer New York spreekt, luistert de wereld,' zo zei hij.

Ondanks de lagere verkopen maken de sigarettenfabrikanten op hun omzet van 35 miljard dollar meer winst. De konkurrentie tussen de producenten maakt dat er telkens efficiënter geproduceerd moet worden. En het uitbreiden van de aktiviteiten in Europa, Japan en derde wereldlanden moet de omzetverlaging in eigen land stelpen.

Diversifikatie is een andere strategie die de tabakgroepen gebruiken. Enkele jaren geleden kocht Philip Morris General Food, en RJ Reynolds deed hetzelfde met Nabisco. Tabak kocht zich dus in voeding in. Het plaatje leek in de zomer van vorig jaar afgerond te worden toen RJR Nabisco aankondigde dat de kans bestond dat de tabakaktiviteiten in een aparte entiteit zouden ondergebracht worden. RJR suggereerde toen zelfs van zijn tabakaktiviteit af te willen. Maar die stelling werd later ingetrokken.

In elk geval wordt al meer dan een jaar op een grote overname van één van beide groepen gewacht. Philip Morris heeft jaarlijks meer dan 1 miljard frank ongebruikte cash flow. Met hun kontanten, een nog veel hoger bedrag, kunnen ze een heel grote groep meteen weghappen. Dat was trouwens wat gebeurde met General Foods. De overname wordt het meest waarschijnlijk geacht in de sektor voeding of snelroterende konsumentengoederen
 

De American Medical Association, een vereniging van artsen, wil dat de overheid het gebruik van nieuwe rookloze sigaretten reguleert.

De AMA wil dat het nieuwe produkt door de Food and Drug Administration goedgekeurd zou worden. De vereniging is er over bezorgd dat het produkt op de markt zou kunnen komen zonder eerst de veiligheid en de ingrediënten ervan gekontroleerd te hebben. De rookloze sigaret verbrandt geen tabak. Maar uit een metalen kapsule komt namaakrook en nicotine.